AURA 11/2009 – artykuł wstępny

Kolej stacza się na dno – Edward Garścia

Sześć lat temu, we wrześniu 2003 r. uczestniczyłem w międzynarodowej konferencji, zorganizowanej przez kolejarzy w Warszawie. Informacje z tej konferencji opatrzyłem tytułem „Renesans kolei kluczem zrównoważonego rozwoju” (AURA, nr 11/2003). Podczas obrad podkreślano, że kolej przeżywa głęboki kryzys i że tak jak kiedyś transport szynowy zahamował rozwój dróg wodnych, tak teraz transport drogowy powoduje obumieranie ruchu kolejowego. Ale wskazano na ogromne koszty społeczne wynikające z rozwoju transportu samochodowego. Pisałem, że wszystkie opracowania sporządzone dla Komisji Unii Europejskiej potwierdzają ten fakt i brane są pod uwagę przy tworzeniu polityki transportowej na najbliższe lata.

LUDZIE I PRZYRODA W POLSCE A ROZWÓJ GOSPODARCZY – Piotr Skubała

Cele ochrony przyrody Polsce, sformułowane w dokumentach, wyglądają imponująco; chroni ją wiele różnorodnych form. Czy Polacy dbają jednak o przyrodę?. Autor najpierw omawia wpływ człowieka na przyrodę i miejsce Polaków w tej kwestii, następnie stan środowiska przyrodniczego w Polsce. Zastanawia się, czy Polacy realizują strategię rozwoju zrównoważonego, a także podejmują indywidualne działania na rzecz środowiska.

SYSTEM KORZENIOWY DRZEW W WARUNKACH MIEJSKICH – Marzena Suchocka

Drzewa w miastach masowo obumierają, a długość ich życia drastycznie się skraca. Średnia długość życia nowo posadzonych drzew w śródmieściu Warszawy nie przekracza 10 lat. Zdrowotność drzew zależy od objętości i jakości przestrzeni glebowej zajętej przez korzenie. Zabudowa miejska, instalacje i struktury podziemne wpływają na osłabienie aktywności i uszkodzenie korzeni, co powoduje ograniczenie wzrostu drzew, zwiększa stres i podatność na choroby i szkodniki.

NOS ELEKTRONICZNY JAKO NARZĘDZIE IDENTYFIKACJI ZWIĄZKÓW ZAPACHOWYCH – Janusz Faber, Katarzyna Perszewska

Problem z odorami, lotnymi związkami odczuwanymi jako nieprzyjemne, jest dosłownie ulotny. Ich stężenia zmieniają się bardzo szybko w czasie i przestrzeni, dlatego trudno je obiektywnie badać w terenie. Najczęściej uznawane są za czynniki uciążliwe, a nie szkodliwe dla ludzi i środowiska. Ponieważ obiektywna analiza zapachów przenoszonych przez powietrze jest niemożliwa, jednym ze sposobów identyfikowania związków aromatycznych jest korzystanie z urządzenia zwanego nosem elektronicznym. Co to jest – o tym jest cały artykuł.

INWESTOWANIE W OCHRONĘ ŚRODOWISKA WARUNKIEM REALIZACJI POLITYKI EKOLOGICZNEJ PAŃSTWA – Józef Kozioł

Dzięki rosnącym nakładom na ochronę środowiska, zwłaszcza w latach 90. ubiegłego wieku, zahamowana została degradacja środowiska naturalnego w kraju, poprawiła się jakość wód i powietrza atmosferycznego. Autor podaje wysokość nakładów na ochronę środowiska, rodzaj inwestorów oraz główne kierunki inwestowania, wylicza także źródła ich finansowania. Uzasadnia też optymizm na przyszłość.

NIE TYLKO POD FABRYCZNYM KOMINEM–Krystyna Bonenberg

Dzięki staraniom organów państwowych i społecznych jakość powietrza atmosferycznego poprawiła się w ostatnich latach. Jednakże do zanieczyszczeń powietrza w zamkniętych pomieszczeniach nadal nie przywiązuje się należytej wagi. Tymczasem zwykłe codzienne czynności sprawiają, że narażeni jesteśmy na kontakt z potencjalnie szkodliwymi dla zdrowia czynnikami, przede wszystkim z cząstkami pyłów o średnicy 2,5 μm, z toksycznymi lotnymi związkami organicznymi oraz tlenkiem węgla. Konieczna jest więc edukacja społeczeństwa, a nade wszystko uczciwość producentów, którzy powinni opisywać szkodliwe produkty.

ORAZ…

• REKULTYWACJA W POLSKIM GÓRNICTWIE ODKRYWKOWYM – Zbigniew Kasztelewicz, Szymon Sypniowski
• MECHANIZM CYRKULACJI ATMOSFERY – Jakub Grata
• JUBILEUSZ FUNDACJI EKOLOGICZNEJ „SILESIA”
• ZAKŁAD PRZETWARZANIA ODPADÓW WIELKOGABARYTOWYCH, SPRZĘTU ELEKTRYCZNEGO I ELEKTRONICZNEGO W KRAKOWIE – rozmowa z prezesem MPO Henrykiem Kultysem
• GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI W POLSCE W ŚWIETLE DANYCH STATYSTYCZNYCH – Kazimierz Górka
• EKONOMIA ŚRODOWISKA • O WARTOŚCI JESZCZE RAZ – Tomasz Żylicz
• PRACE Z KONKURSU IM. PROFESORA WIKTORA ZINA • BISKUPICE – NAJSTARSZA DZIELNICA ZABRZA – Agnieszka Bendarska, Magdalena Sosnowska
• TAJEMNICE ZDROWIA • NIE TYLKO POD FABRYCZNYM KOMINEM – Krystyna Bonenberg
• PARAGRAF I ŚRODOWISKO • OBWODY ŁOWIECKIE – Wojciech Radecki
• WIADOMOŚCI Z INTERNETU – Adam Wieczorek
• KRONIKA EKOLOGICZNA – wrzesień – października – (eko)
• RECENZJE • PTAKI. PRZEWODNIK • ŻYWNOŚĆ. TWÓJ CUDOWNY LEK – Kinga Bonenberg
• KRZYŻÓWKA