AURA 10 – Artykuł wstępny
Raport „Zeroemisyjna Polska 2050”
Według naukowców, uniknięcie katastrofy klimatycznej możliwe jest przez osiągnięcie globalnej neutralności klimatycznej, czyli równowagi między emitowaniem i pochłanianiem gazów cieplarnianych. We wszystkich sektorach gospodarki należy dążyć do takiej redukcji gazów cieplarnianych, aby globalny przyrost temperatury na Ziemi nie przekroczył 1,5°C. Potwierdza to najnowszy raport pt. „Zeroemisyjna Polska 2050”, opublikowany we wrześniu przez WWF Polska.
Opracowanie jest kolejnym głosem w dyskusji dotyczącej jednego z największych wyzwań XXI wieku – zmian klimatu. Omawia krytyczną sytuację i wskazuje konkretne rekomendacje dla gospodarki, jak przeciwdziałać tym zmianom i ograniczyć ich negatywne skutki. Raport jest efektem pracy ponad stu osób reprezentujących instytucje publiczne, przedsiębiorstwa, organizacje pozarządowe, naukowe i eksperckie. Poszczególnym grupom roboczym przewodniczyli: budownictwo
– dr inż. Arkadiusz Węglarz, Krajowa Agencja Poszanowania Energii SA; energetyka – Grzegorz Onichimowski; rolnictwo i leśnictwo – dr hab. Zbigniew Karaczun, prof. SGGW; transport – Rafał Bajczuk, Krzysztof Bolesta, Marcin Korolec, Fundacja Promocji Pojazdów Elektrycznych.
Autorzy raportu wskazują, że dotychczas w naszym kraju nie uwzględniano neutralności klimatycznej w działaniach sektorowych. – W każdym z wymienionych obszarów muszą nastąpić zmiany w celu natychmiastowego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Rozpocząć należy od zaprzestania prowadzenia polityki będącej w kontrze do osiągnięcia celu neutralności klimatycznej. Przykładowo, w sektorze rolnym i zarządzania glebami należy w trybie pilnym odejść od osuszania torfowisk, gdyż proces ten stanowi znaczące źródło emisja gazów cieplarnianych. Zmiany powinny nastapić również w sektorze transportowym – przez wyraźne powiązanie emisyjności pojazdów z obciążeniami finansowymi, w sektorze budownictwa – przez zaniechanie wymiany starych kotłów węglowych na nowe kotły weglowe (V klasa), a także w sektorze energetyki –
przez odejście od mechanizmu rynku mocy, odblokowanie rozwoju energetyki wiatrowej na lądzie oraz zaprzestanie spalania biomasy leśnej – czytamy w raporcie. W sektorze budownictwa autorzy sugerują wprowadzenie standardu zeroemisyjnego budynku. Można to osiągnąć dzięki maksymalnej technicznie możliwej efektywności energetycznej budynku i wytworzeniu reszty potrzebnej energii z OZE. Druga możliwość to: pokrycie zapotrzebowania na energię z zeroemisyjnych sieci ciepłowniczych lub elektroenergetycznych. Autorzy zaznaczają: – W pierwszej kolejności należy odejść od węgla w lokalnych źródłach ciepła. Proces ten należy przeprowadzić najpóźniej do końca 2030 roku. Równolegle należy prowadzić proces dekarbonizacji ciepłownictwa oraz sektora elektroenergetyki, gdyż elektryfikacja ogrzewnictwa będzie odgrywać istotną rolę w procesie neutralności klimatycznej. Dla nowych i instniejących budynków ważne jest wdrożenie innowacyjnych technologii służących spełnieniu kryterium zerowej emisji gazów cieplarnianych. Ważna jest też szeroka edukacja społeczeństwa na temat konieczności ograniczenia zużycia energii.
Dyskusja o neutralności klimatycznej odbywa się również w Komisji Europejskiej w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. Coraz częściej padają pytania o sposoby stymulacji globalnej gospodarki – wybory, jakie w tej dziedzinie podejmujemy, wpływają na przyszłość, ułatwiając lub uniemożliwiając osiągnięcie neutralności klimatycznej. – Postulujemy podjęcie pilnych działań w każdym sektorze gospodarki, zapewniając spójność wszystkich tworzonych polityk z celem neutralności klimatycznej – mówi Oskar Kulik, specjalista ds. polityki klimatycznej WWF. – Musimy zapewnić stabilne ramy polityczno-prawne do realizacji celu. Jest to nie tylko nasz wkład w uniknięcie katastrofy klimatycznej, ale też inwestycja w przyszłość. Konieczne jest stworzenie zrównoważonej gospodarki, gotowej na wyzwania dekarbonizacji i konkurencję na rynku, w którym coraz większa waga będzie przykładana do śladu środowiskowego produktów – informuje Kulik. – Postulujemy postawienie dalekosiężnego celu: stworzenia gospodarki neutralnej klimatycznie do połowy wieku, odchodząc od pytania „czy?”, zaś szukając odpowiedzi na pytania „jak?”. Musimy zaplanować konkretne działania oraz mechanizmy finansowe – czytamy w raporcie.
Elżbieta Koniuszy
